فرقی نمیکند چند سالمان باشد، همه ما نام ژول ورن را شنیدهایم و بهواسطه کتاب و یا فیلم دور دنیا در هشتاد روز، سفر به مرکز زمین و حتی از طریق کتابهای درسیبا او آشنا هستیم.
ژول ورن که بود؟
ژول گابریل ورن، نویسنده قرن نوزدهم فرانسه که بهحق نام پدر داستانهای علمی- تخیلی را به خود اختصاص داده است، توانست دستخالی و تنها به مدد خلاقیتش تخیل بشر را تا بیست هزار فرسنگ زیر دریا و تا ماه ببرد.
ژول ورن در ۸ فوریه ۱۸۲۸ در شهر نانت فرانسه به دنیا آمد. تخیلات ژول ورن کوچک از همان ابتدا او را به ماجراجویی وامیداشت. شهر نانت که محل زندگی کودکی و نوجوانی ورن بود، در نزدیکی دریا و بندر قرار داشت و نویسنده بزرگ آینده را به ماجراجویی در خویش دعوت میکرد. گفته میشود یکبار که عشق به سفر و دریا و عجایبش ژول ورن یازدهساله را مخفیانه بهسوی خود کشانده بود، در کشتیای که به سمت هند میرفت، استخدام شد و آماده بود تا سفری پرماجرا و هیجانانگیز را تجربه کند، اما پدرش قبل از شروع سفر به خاور دور، او را مییابد و به سختی تنبیه میکند. در این حال ورن به پدرش میگوید: «از این پس فقط در رؤیاهایم سفر خواهم کرد.»
اگرچه ورن هنگام گفتن این جمله کمسن بود، اما در تمام چهل و دوسالی که به نوشتن مشغول بود، در رؤیا سفر کرد و دو قرن است که خوانندگان خود را سوار بر کلمه میکند و در دنیای رؤیاهای خود میگرداند.
ژول ورن هنگامی که به دوره دبیرستان رسید، رشته فلسفه و سخنوری را برای تحصیل انتخاب کرد. پس از اتمام دبیرستان به اصرار پدرش که خود وکیلی مشهور و زبردست بود، به تحصیل در رشته حقوق پرداخت. پدر او انتظار داشت که پسر حقوق خواندهاش پس از اتمام تحصیل نزد او به وکالت بپردازد، اما ورن ماجراجو ترجیح داد که باقی عمر خود را در حرفهای بگذراند که علاقه بیحدوحصری به آن دارد و این حرفه چیزی نبود جز نویسندگی!
ژول ورن، این نویسنده نابغه قصد داشت تا اطلاعات عمومی آن زمان را در قالب داستانهایی خواندنی به میان نوجوانان و جوانان ببرد و علاقه و کنجکاوی آنها را نسبت به علم و جذابیتهای آن جلب کند. فروش بالا و ترجمه آثار او به بیش از ۱۴۸ زبان دنیا نشان میدهد که او با موفقیت چشمگیری به هدف خود دست پیدا کرده است.
ورن تنها به نوشتن علاقه نداشت، او همچنین اشتهای پایانناپذیری برای خواندن داشت:
در جایی یاد میکند که زمانی که برای خرید نمایشنامههای شکسپیر پول کافی نداشته، سه روز غذا نخورده تا پول خرید آن کتابها را فراهم کند.
رؤیاهایی از ژول ورن که به حقیقت پیوستند
جالب است بدانید زمانی که ورن در کتابهایش از سفر به ماه، لیزر، آسمانخراشهای شیشهای، قطار سریعالسیر، شبکه ارتباط جهانی و چیزهایی از این قبیل سخن میگفت حتی تصور این موارد برای بشر کاملا جدید و حتی دستنیافتنی بود، اما ذهن بیمرز ورن ساخت و اتفاق افتادن موارد اینچنینی بسیاری را پیشبینی میکرد و یا رؤیای آن را در ذهن میپروراند که بعدها به دست همنوعان دیگر او اختراع شدند و یا به وقوع پیوستند. با هم چند مثال از این موارد را که مجله نشنال جئوگرافیک نیز در شمارهای به آن پرداخته، میخوانیم:
سفر به ماه
ورن در کتاب سفر به ماه خود، داستانی هیجانانگیز درباره دور و درازترین آرزوی انسان قرن نوزده، یعنی سفر به ماه نوشت؛ در این کتاب شخصیت اصلی داستان قصد دارد تا یک توپ ۲۷۰ متری را با فضانوردانش به فضا پرتاب کند؛ رؤیایی که آدمیان قریب به صد سال بعد و در سال ۱۹۶۹ به آن دست پیدا کردند!
هلیکوپتر یا بالگرد
ژول ورن نخستین کسی است که از بالگرد سخن گفته است؛ او این وسیله را اینگونه توصیف کرده بود: “پرندهای که به طور عمودی پرواز میکرد و میتوانست در میانه آسمان توقف کند.”
اخبار تلویزیونی یا رادیویی
ژول ورن در اثر دیگری از خودش، جایگزینی برای روزنامهها معرفی میکند. این شیوه جدید به این صورت است که مشترکان میتوانند اخبار روز را از گفتوگو با گزارشگران، سخنگوها و دانشمندان ببینند و بشنوند؛ این اتفاق ۳۰ سال بعد یعنی در سال ۱۹۲۰ افتاد و مردم توانستند خبر استعفای ریچارد نیکسون را از تلویزیون ببینند و بشنوند.
شوکر الکترونیکی
ورن در رمان بیست هزار فرسنگ زیر دریا از سلاحی صحبت میکند که شوکهای قدرتمند الکترونیکی وارد میکند و شباهت بسیاری به شوکرهای برقی عصر حاضر دارد.
ورن درباره این سلاح اینگونه نوشته بود: “گلولههایی که این سلاح شلیک میکند گلولههایی عادی نیستند، بلکه مخزنهای کوچک شیشهای هستند که توسط لایهای فولادی پوشانده شدهاند و وجود یک تکه سرب در آن، این گلولهها را سنگین کرده است. آنها بطریهای لید واقعی، ابزار قرن هجدهمی که برای ذخیره الکتریسیته ساکن استفاده میشد، هستند که انرژی الکتریکی با قدرتی بالا به آنها وارد شده و میتواند بزرگترین حیوانات را از پا دربیاورد.
زیردریایی الکتریکی، بمب اتمی و لیرز
ورن در یکی از مشهورترین رمانهایش به نام بیست هزار فرسنگ زیر دریا از زیردریایی عظیمی که به صورت الکتریکی کار میکرده، نام میبرد.
او همچنین در رمانهایی همچون اشعه سبز به استفاده علمی از لیزر و اشعه ایکس که برای درمان بیماریها استفاده میشود، میپردازد.
در برخی از داستانهای ژول ورن اگرچه از پیشبینیهای علمی و تکنولوژی خبری نیست، اما ماجراها و معماها اشاره به موارد جالب دیگری دارد که برای خواننده تنها لذت خواندن یک اثر عالی را بر جای نمیگذارد، بلکه او را با حقایق و یا بخشهای جذابی از تاریخ آشنا میسازد. به همین دلیل این کتابها نه تنها برای کودکان و نوجوانان بلکه برای همه ردههای سنی جذاب میشود.
او همچنین در مورد خطرآفرین بودن اینکه علم و تکنولوژی به دست افراد شرور بیفتد، هشدار داده بود:
«انسانها پس از اختراع ماشینها، توسط آنها بلعیده میشوند.»
آثار ژول ورن
اگرچه عمده شهرت ژول ورن به پنج اثر مشهور او به نامهای سفر به اعماق زمین، بیست هزار فرسنگ زیر دریا، جزیره اسرارآمیز، سفر به ماه و دور دنیا در هشتاد روز است، اما او تا هفتاد و پنج سالگی، بیش از ۸۰ رمان و ۱۵ نمایشنامه نوشت و چاپ کرد.
ژول ورن که به بیماری دیابت مبتلا شده بود حتی در اوج بیماری خود دست از نوشتن نکشید و در بستر بیماری و سالهای پایانی عمر خویش ده کتاب تازه نوشت.
این نویسنده خلاق و با استعداد در سال ۱۹۰۵ درحالیکه تعدادی کتاب نیمه نوشته داشت رخت از جهان بربست و تکمیل و ویراستاری کتابهای نیمهکاره خود را به فرزندش، میشل ورن سپرد.
این نویسنده محبوب و مشهور جهانی طبق سازمان یونسکو، پس از «آگاتا کریستی» و «ویلیام شکسپیر» بیشترین میزان ترجمه به زبانهای مختلف در جهان را به نام خود ثبت کرده است.
جالب است از زندگی ژول ورن بیشتر بدانیم
- پیتر هتزل، ناشری که قبول کرد تا آثار ورن را چاپ کند بعدها دوست نزدیک او شد و در تاریخ انتشار برخی آثار او، پیشنویس داستانها و حتی پایان برخی از داستانها به ژول ورن مشاوره میداد.
- هتزل، همچنین باعث شد تا برخی داستانهای ورن برخلاف آنچه نویسنده نوشته بود با خوشبختی و سعادت قهرمانان داستان به پایان برسد.
- نویسنده و منتقدی به نام مارسل موره با نوشتن کتابهایی به نام ژول ورن شگفتانگیز و اکتشافات ژول ورن، این نویسنده را بیشازپیش به دنیا شناساند.
- تاکنون بیش از سی فیلم و انیمیشن از کتابهای او، ساخته و اکران شده است.
- یکی از ملاقاتهای تأثیرگذار در زندگی ورن، ملاقات با الکساندر دوما (نویسنده کتاب سه تفنگدار) بوده است.
- گوگل به مناسبت تولد ژول ورن لوگوی خود را به شکل زیر تغییر داد.
- ژول ورن عاشق سفر بود و اگرچه سفر در آن زمان با مشقتهای بسیاری همراه بود، اما در طول زندگیش سفرهای بسیاری رفت.
- سال ۲۰۰۵ به مناسبت صدمین سال درگذشت او «سال ژول ورن» نامگذاری شد.
خرید کتاب های «ژول ورن» از گاج مارکتCopyRight Original Article منبع اصلی و رعایت قانون کپی رایت